In gesprek met... Johan Bouwman (docent en schoolreisorganisator pur sang)

Druten, 9 maart 2017

Docent Johan Bouwman (57) werkt nu zo'n 30 jaar in het onderwijs. Eerst op een basisschool en daarna in het voortgezet onderwijs. Hij organiseerde zeker 200 schoolreizen. Johan: “De voorbereiding duurt langer dan de reis, maar dat betaalt zich altijd uit in blije gezichten bij jonge kinderen, maar ook bij de oudere leerlingen.”

Toen Johan in het basisonderwijs werkte, was hij daarnaast consulent in de regio Nijmegen. Hij wilde ook voor de stadskinderen schoolreizen organiseren, pro deo. “Ik noemde ze 'betonkinderen'. Ze kwamen er nooit eens uit. Het werd een passie. De jongetjes in de bus begonnen te juichen als ze in de file stonden. Dat hadden ze nog nooit meegemaakt. En nog steeds zijn er jonge en oudere leerlingen die bijvoorbeeld nog nooit de zee hebben gezien of in een bus of trein hebben gezeten.”

Het belangrijkst is: wat willen we?
“Als je een schoolreis, excursie of werkweek gaat organiseren is het belangrijkst dat je als eerste afvraagt: wat willen we? Dichtbij of veraf? Hoe gaat het op de dag of dagen zelf? Allemaal belangrijke vragen. Ga altijd eerst de locatie bekijken, het liefst met twee personen. Onwetendheid en onbekendheid van de bestemming kan voor een hoop onrust zorgen. Kijk naar stressfactoren die je tegenkomt. Als je naar het buitenland gaat, informeer dan bij collega's van andere scholen die naar de bestemming zijn geweest waar jij naartoe wilt. Vraag wat je daar kunt verwachten.”

De bus komt voor de deur en dan?
“Begeleiders weten nog te vaak niet wat ze moeten doen bij aankomst van de bestemming. Waar moet je betalen, waar kun je de tassen neerzetten bij de bestemming? Informeer daarnaar voordat je op pad gaat. Bespreek ook met de contactpersoon van je bestemming en leerlingen een duidelijk herkenbaar verzamelpunt. Maak ook afspraken met de leerlingen zelf en verdeel ze in groepjes. Zorg dat je de telefoonnummers van alle leerlingen hebt en geef omgekeerd de leerlingen één nummer van de begeleiding.”

Veiligheid voorop
“Kies altijd goedgekeurde bussen, want veiligheid bij schoolreizen is heel erg belangrijk. Bezuinig nooit op vervoer! Zorg ervoor dat je alle gegevens van de leerlingen hebt. Bij reizen naar het buitenland moet je controleren of de leerlingen hun paspoorten of ID-kaarten bij zich hebben. Zorg ervoor dat ze die direct kunnen laten zien en dat die niet in een koffer onderin de bus zitten. Let ook op de valuta van het land waar je naartoe gaat en wissel op tijd, als dat nodig is. Maak ook duidelijke afspraken over het gedrag van je leerlingen als ze bij een gastgezin logeren. Zorg dat iedereen zich bewust is van zijn of haar verantwoordelijkheid in de groep om de reis succesvol te laten verlopen.”

De chauffeur
“Maak goede afspraken met het vervoerbedrijf en de chauffeur en geef ook hem je telefoonnummer en zorg ervoor dat je zijn telefoonnummer hebt. Dat gebeurt niet vaak genoeg. Praat met de chauffeur, zodat hij zich kan voorbereiden. Laatst belde bijvoorbeeld een chauffeur dat hij later kwam omdat hij in een file stond. Je kunt ook met de chauffeur afspreken dat je bij noodweer eerder naar huis wilt. Geef bij een meerdaagse reis ook de chauffeur de belangrijkste gegevens van de planning.”

Tips voor busbedrijven
Johan: “Zorg ervoor dat je bus een goed werkende dvd-speler heeft. Dat is heel vaak niet het geval, of de chauffeur weet niet waar de speler is en hoe het werkt. Laat er altijd een toilet toegankelijk zijn. Deze zijn veel te vaak op slot. Zorg dat er EHBO-materiaal aanwezig is.”

“De voorbereiding duurt langer dan de reis, maar dat betaalt zich altijd uit”

Draaiboek is heilig
“Een draaiboek is heilig. Voordat ik op reis ga, lees ik het minstens drie keer voor. En natuurlijk duidelijke afspraken maken met alle deelnemers van de uitstap. Als je een stedentrip maakt, vergeet dan niet metrokaarten of buskaarten en entreebewijzen aan te schaffen.”

De leukste anekdote van Johan is dat het hem in de jaren 90 is gelukt om tot vier keer toe een trein voor de schooluitstap af te huren voor 500 à 600 leerlingen. Dat zou nu niet meer kunnen natuurlijk. “Je moest eens weten hoe weinig kinderen ooit in een dubbeldekkertrein hebben gezeten,” aldus een enthousiaste Johan Bouwman.



Johan is één van onze enthousiaste schoolreispanelleden (www.schoolreis.nl/panel), schoolreisorganisator pur sang en werkt al meer dan 30 jaar in het onderwijs.